Kentte Sol Söylemin İnşası (1)

Hamlet’in “Sözler,sözler,sözler” diyerek bürokrasinin temsilcisi Polonius’a verdiği cevap hem intikamını ötelediği için kendine bir eleştiri,

hem de etrafından duyduğu sözlerden bıkkınlığının ifadesiydi.

Hamlet’in arayışını bugün hem Türkiye solu hem dünya yaşıyor.

Radikal solun cevaplaması gereken ilk soru şu:

Oyunu oynayacak mıyız? Yoksa oyunun sonundan beklediğimiz hayallerimizi mi sıralayacağız?

İspanya’da İndignados hareketinin enerjisinden doğan Podemos(Hamlet) Sosyalist Partinin(Polonius) siyasetsizliğine karşı çıkış yaptı. Almanya’da SPD’li kravatlıların yarattığı boşluğun karşısında Sol Parti(Die Linke) ve Yeşiller yükselişe geçti, hatta Yeşiller koalisyon ortağı oldu.. Bakıldığında bütün Avrupa ülkelerinde benzeri bir şekilde sağ popülizmin yükselişte olduğunu not düşmek gerekiyor.

Türkiye’de ise CHP’nin meclis aritmetiğine hapsettiği siyaset tarzını değiştirmenin ve bugün ülkenin ihtiyacı olan radikal sol muhalefeti sağlamlaştırmanın fırsatı önümüzde duruyor. Katılımcılığı dışlayan, katı merkeziyetçi laf üretme siyasetinin başarısız olduğunu ve CHP’nin bundan asla geri adım atmadığını görebiliyoruz. Şunu söyleyebiliriz ki, CHP siyaset üretmedi, vaat üretti!

Sözlerden ve demeçlerden ibaret zannedilen siyaset tarzının yerine söylem inşa eden bir siyaset tarzını kalıcılaştırmak radikal solun en temel önceliği olmalıdır.

Kimdir bu radikal sol? Sınıf siyasetinde ısrarcı olan CHP’nin içinden bir kesim ve sosyalist sol…

Türkiye solunun “söylem üretme” ve doğalında söylemin bir parçası olan eyleme geçme konusunda bir çok deneyimi mevcuttur. Bugün ise kaynamakta olan emek mücadelesi ve muhalefetin yaşadığı sarsıntı bu söylemlerin kitleselleşme olasılığının yüksek olduğu bir momente işaret etmektedir.

Bu momentte somut kazanıma odaklanan, yerele özgün ama genelleştirilebilen ve farklı kesimlerin ortak taleplerine odaklanan temaları tespit etmeliyiz ve bizzat öznelerin katılımını merkeze alarak (özellikle sosyal medya aracılığıyla) bu temaları talep haline getirmeli ve gündeme taşımalıyız.

Özetlemek gerekirse; temaların kamusal tartışmaya açılmasının öncülüğünü solun yapması gerekiyor. Yerel seçimler bu açından önemli bir fırsat…

Bu noktada sol siyasetin “büyük anlatı” diyebileceğimiz siyasetten kaçınması gerekiyor Mouffe ve Laclau’nun tanımladığı populist momentin ruhuna kapılması gerekiyor.

Solun karşısındaki en büyük tehdit ise “istemezükçü” bir pozisyona düşmesidir, yani alternatif bir politika ortaya koymadan sadece söz söylememelidir.

Radikal sol, düzensizliğin olduğu yere düzeni getirmeli ve sorunun olduğu yere çareyi getirmelidir. Karşısına çıkan temalardaki mevcut krizlere genel geçer cevaplar vermek yerine bu krizlerden doğan talepler ile özdeşleşerek çözme iradesini ortaya koymalıdır veya mevcut olanı desteklemelidir.

Yani solun önündeki hedef, yaşadığı kentteki doyurulmamış talepleri(unsatisfied demands) tespit etmesi ve bunların cevaplanması için öncülük etmek olmalıdır.

Yoksullaşma, güvencesizleşme ve asayiş sorunlarının yoğun olduğu bir dönemde bu doyurulmamış talepler daha fazla karşımıza çıkıyor ve bir önceki yazıda da belirttiğim üzere bunları yerel ölçekte tespit etmek adına radikal sol bir araya gelmeli. (Radikal sol CHP’nin bir kısmı ve tüm sosyalist hareket olarak adlandırılabilir.)

Siyasal söylem, kelime tercihlerinizden tonlamalarınıza, kurumlarınızdan isimlerinize ve hatta seçtiğiniz renklere kadar çeşitli öğeleri içeriyor. Sizin aynı renkte olan ısrarınız siyasal alanda bir karşılık bulamadığında belki yeni renkleri denemelisiniz ve bunu da yaparken yaşadığınız konjonktürün içinde olmalısınız.

Bir sonraki yazıda dünyadan ve Türkiye’den örnekler sunmaya çalışacağım.

Bu yazıyı Mouffe ve Laclau’nun sözleriyle özetleyelim:

Bir oyun alanı olarak siyaset asla sıfır toplamlı bir oyun değildir, çünkü ne kurallar ne oyuncular kalıcıdır, bu oyunun adlarından biri de : Hegemonya!